شرایط وضو

همان طور که در نوشته ی قبل به نجوه وضو گرفتن از دیدگاه امام خمینی ( ره ) اشاره کردیم در این پست هم قصد داریم شرایط وضو را از دیدگاه بنیان گذار انقلاب اسلامی امام خمینی بررسی کنیم .

با تشکر از همکاری دوستان و خوانندگان مشتاق به احکام مربوطه و مرتبط با نماز ؛ با ما همراه باشید .

شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است: شرط اول: آنکه آب وضو پاک باشد. شرط دوم: آنکه مطلق باشد.

٢٦٥ وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است. اگر چه انسان نجس بودن یا مضاف بودن آن را نداند یا فراموش کرده باشد. و اگر با آن وضو نمازى هم خوانده باشد، باید آن نماز را دوباره با وضوى صحیح بخواند.

٢٦٦ اگر غیر از آب آلوده مضاف، آب دیگرى براى وضو ندارد، چنانچه وقت نماز تنگ است، باید تیمم کند و اگر وقت دارد، باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد.

شرط سوم: آنکه آب وضو مباح باشد. و همچنین بنا بر احتیاط باید فضایى که در آن وضو مى‏گیرد مباح باشد. اگرچه اباحه فضا لازم نیست.

٢٦٧ وضو با آب غصبى و بان آبى که معلوم نیست صاحب آن راضى است‏یا نه، حرام و باطل است ولى اگر سابقا راضى بوده و انسان نمى داند که از رضایتش برگشته یا نه، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جاى غصبى بریزد، وضوى او صحیح است.

٢٦٨ وضو گرفتن از حوض مدرسه‏اى که انسان نمى‏داند آن حوض را براى همه مردم وقف کرده‏اند یا براى محصلین همان مدرسه، در صورتى که معمولا مردم از آب آن وضو بگیرند، اشکال ندارد.

٢٦٩ کسى که نمى‏خواهد در مسجدى نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را براى همه مردم وقف کرده‏اند یا براى کسانى که در آن جا نماز مى‏خوانند، نمى‏تواند از حوض آن وضو بگیرد، ولى اگر معمولا کسانى هم که نمى‏خواهند در آن جا نماز بخوانند از حوض آن وضو مى‏گیرند، مى‏تواند از حوض آن وضو بگیرد.

٢٧٠ وضو گرفتن از حوض تیمچه‏ها و مسافرخانه‏ها و مانند اینها براى کسانى که ساکن آن جاها نیستند، در صورتى صحیح است که معمولا کسانى هم که ساکن آن جاها نیستند، با آب آنها وضو بگیرند.

٢٧١ وضو گرفتن در نهرهاى بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضى است، اشکال ندارد. ولى اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهى کند، احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند.

٢٧٢ اگر فراموش کند آب غصبى است و با آن وضو بگیرد صحیح است.

شرط چهارم: آنکه ظرف آب وضو مباح باشد.

شرط پنجم: آنکه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.

٢٧٣ اگر آب وضو در ظرف غصبى است و غیر از آن آب دیگرى ندارد باید تیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است و اگر آب مباح دیگرى دارد چنانچه در آن ظرف غصبى، وضوى ارتماسى بگیرد و یا با آن ظرف، آب به صورت و دستها بریزد وضویش باطل است ولى اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبى فعل حرام، مرتکب شده است و وضوى او از ظرف طلا و نقره به احتیاط واجب مثل وضوى از ظرف غصبى است.

٢٧٤ اگر در حوضى که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبى است، وضو بگیرد صحیح است، ولى اگر وضوى او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است.

٢٧٥ اگر در صحن یکى از امامان یا امام‏زادگان که سابقا قبرستان بوده، حوض یا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را براى قبرستان وقف کرده‏اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.

شرط ششم: آنکه اعضاى وضو موقع شستن و مسح کردن پاک باشد.

٢٧٦ اگر پیش از تمام شدن وضو، جایى را که شسته یا مسح کرده نجس شود، صحیح است.

٢٧٧ اگر غیر از اعضاى وضو جایى از بدن نجس باشد، وضو صحیح است. ولى اگر مخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، اولى آن است که اول آن را تطهیر کند، بعد وضو بگیرد.

٢٧٨ اگر یکى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آن جا را آب کشیده یا نه، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده، وضو باطل است. و اگر مى‏داند ملتفت بوده یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه، وضو صحیح است. و در هر صورت جایى را که نجس بوده باید آب بکشد.

٢٧٩ اگر در صورت یا دستها بریدگى یا زخمى است که خون آن بند نمى‏آید و آب براى آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جارى فرو برد و قدرى فشار دهد که خون بند بیاید بعد به دستورى که گفته شد وضوى ارتماسى بگیرد.

شرط هفتم: آنکه وقت براى وضو و نماز کافى باشد.

٢٨٠ هرگاه وقت به قدرى تنگ است که اگر وضو بگیرد، تمام نماز یا مقدارى از آن بعد از قت‏خوانده مى‏شود، باید تیمم کند. ولى اگر براى وضو و تیمم یک اندازه وقت لازم است، باید وضو بگیرد.

٢٨١ کسى که در تنگى وقت نماز باید تیمم کند، اگر وضو بگیرد، صحیح است،چه براى آن نماز وضو بگیرد یا براى کار دیگر.

شرط هشتم: آنکه به قصد قربت‏یعنى براى انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد و اگر براى خنک شدن یا به قصد دیگرى وضو بگیرد باطل است.

٢٨٢ لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند، ولى باید در تمام وضو متوجه باشد که وضو مى‏گیرد، به طورى که اگر از او بپرسند چه مى‏کنى، بگوید وضو مى‏گیرم.

شرط نهم: آنکه وضو را به ترتیبى که گفته شد به جا آورد، یعنى اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشوید و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نماید، و باید پاى راست را پیش از پاى چپ مسح کند. و اگر به این ترتیب وضو نگیرد، باطل است.

شرط دهم: آنکه کارهاى وضو را پشت‏سر هم انجام دهد.

٢٨٣ اگر بین کارهاى وضو به قدرى فاصله شود که وقتى مى‏خواهد جایى را بشوید یا مسح کند، رطوبت جاهایى که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد،وضو باطل است و اگر فقط رطوبت جایى که جلوتر از محلى است که مى‏خواهد بشوید یا مسح کند خشک شده باشد، مثلا موقعى که مى‏خواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست‏خشک شده باشد و صورت تر باشد، وضو صحیح است.

٢٨٤ اگر کارهاى وضو را پشت‏سر هم بجا آورد، ولى به واسطه گرماى هوا یا حرارت زیاد بدن و مانند اینها رطوبت‏خشک شود، وضوى او صحیح است.

٢٨٥ راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد. پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوى او صحیح است.

شرط یازدهم: آنکه شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد. و اگر دیگرى او را وضو دهد یا در رسانیدن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نماید، وضو باطل است.

٢٨٦ کسى که نمى‏تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد. و چنانچه مزد هم بخواهد در صورتى که بتواند باید بدهد، ولى باید خود او نیت وضو کند و با دست‏خود مسح نماید، و اگر نمى‏تواند باید نایبش دست او را بگیرد و به جاى مسح او بکشد. و اگر این هم ممکن نیست، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت‏سر و پاى او را مسح کنند. و احتیاط واجب در صورت امکان ضم تیمم است.

٢٨٧ هر کدام از کارهاى وضو را که مى‏تواند به تنهایى انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد.

شرط دوازدهم: آنکه استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد.

٢٨٨ کسى که مى‏ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولى اگر نداند که آب براى او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته، وضویش صحیح است. اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نماز خوانده، دوباره آن را اعاده نماید.

٢٨٩ اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمى که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر دارد، باید با همان مقدار وضو بگیرد.

٢٩٠ اگر مى‏داند چیزى به اعضاى وضو چسبیده، ولى شک دارد که از رسیدن آب جلوگیرى مى‏کند یا نه، باید آن را برطرف کند یا آب را به زیر آن برساند.

٢٩١ اگر زیر ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد. ولى اگر ناخن را بگیرند، باید براى وضو آن چرک را برطرف کنند. و نیز اگر ناخن بیشتر از معمول بلند باشد، باید چرک زیر مقدارى را که از معمول بلندتر است برطرف نمایند.

٢٩٢ اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگر برآمدگى پیدا شود، شستن و مسح روى آن کافى است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست، بلکه اگر پوست‏یک قسمت آن کنده شود لازم نیست آب را به زیر قسمتى که کنده نشده برساند. ولى چنانچه پوستى که کنده شده گاهى به بدن مى‏چسبد و گاهى بلند مى‏شود، باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند.

٢٩٣ اگر انسان شک کند که به اعضاى وضوى او چیزى چسبیده یا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آنکه بعد از گل کارى شک کند گل بدست او چسبیده یا نه، باید وارسى کند یا به قدرى دست بمالد که اطمینان پیدا کند که اگر بوده برطرف شده یا آب به زیر آن رسیده است.

٢٩٤ جایى را که باید شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع از رسیدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنین است اگر بعد از گچ کارى و مانند آن چیز سفیدى که جلوگیرى از رسیدن آب به پوست نمى‏نماید بر دست بماند، ولى اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن مى‏رسد یا نه، باید آنها را برطرف کند.

٢٩٥ اگر پیش از وضو بداند که در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه، وضوى او صحیح است. ولى اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده، باید دوباره وضو بگیرد.

٢٩٦ اگر در بعضى از اعضاى وضو مانعى باشد که گاهى آب به خودى خود زیر آن مى‏رسد و گاهى نمى‏رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده، باید دوباره وضو بگیرد.

٢٩٧ اگر بعد از وضو چیزى که مانع از رسیدن آب است در اعضاى وضو ببیند و نداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده، وضوى او صحیح است. ولى اگر بداند که‏در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، احتیاط واجب آن است که دوباره وضو بگیرد.

٢٩٨ اگر بعد از وضو شک کند چیزى که مانع رسیدن آب است در اعضاى وضو بوده یا نه، وضو صحیح است.

منبع : پایگاه جامع شهید آوینی

بازنشر : نماز وب